ائتلاف العراقیه (حرکت ملی عراق)
جنبش الوفاق در یک فهرست انتخاباتی در انتخابات ژانویه و دسامبر ۲۰۰۵مشارکت داشت که ائتلافی از چند گروه لائیک بود. اما این‌بار نتایج قبلی را نگرفت و فقط توانست تعداد ۳۸ کرسی از جمع ۲۷۵ کرسی پارلمان عراق را به دست آورد. اعضای این فهرست انتخاباتی و گروه الوفاق که ایاد علاوی رئیس هر دو است، حاضر نشدند در دولت ابراهیم جعفری شریک شوند، گفته می‌شود که چون جریان صدر با مشارکت دادن وی در دولت مخالفت ورزیده بود، لذا جریان‌های اسلام‌گرای شیعی عراق هم ترجیح دادند علاوی در آن دولت سهمی نداشته باشد. با این حال، هشت نفر از اعضای آن فهرست انتخاباتی در کمیسیون نگارش قانون اساسی عراق حضور داشتند.
جنبش وفاق ملی عراق به رغم آنکه در دولت انتقالی فرصت یافتند تا با حمایت امریکا علاوه بر تثبیت موقعیت سیاسی خود، هم‌پیمانان تازه‌ای از سنی‌های سکولار و اقلیت‌های دینی بیابند ولی در انتخابات ۲۰۰۵ موفقیت قابل توجهی به دست نیاورد هر چند که با رویکرد ائتلاف با احزاب لیبرال، کمونیست و سنی‌ها به رهبری عدنان پاچه‌چی روند موفقیت‌های نسبی را در عرصه سیاسی عراق به دست آورد لیکن در این میان، تساهل آنها در بکارگیری برخی عوامل سابق حزب بعث در دولت و تلاش برای تحت فشار قرار دادن جریان صدر از اعتبارشان به سرعت کاست . از همین رو نیز در مراحل بعدی هم‌چون انتخابات پارلمان ۲۰۰۵ درکابینه جعفری و کابینه نوری مالکی به رغم انتظاراتی که از آنها می‌رفت موفقیت چندانی کسب نکردند و عملاً با واکنش سرد مردم مواجه شدند امری که سبب گردید این جنبش از یک طرف در سال ۲۰۰۹ برای افزایش توان خود با جبهه گفت‌وگوی ملی به رهبری صالح مطلک در حزب واحدی به نام حرکت ملی عراق ادغام شود۳۹۰ و از سوی دیگر با توجه به شرایط موجود تغییرات اساسی را در ساختار جنبش صورت دهد. تفکری که می‌تواند نشأت گرفته از اختلافات داخلی العراقیه به ویژه پس از عدم دست‌یابی علاوی به پست‌های مهم در دولت‌های ابراهیم جعفری، نوری‌المالکی و نخست‌وزیری در سال ۲۰۱۰ نشأت گرفته باشد.
جنبش ملی عراق یا لیست العراقیه، قبل از انتخابات پارلمانی به عنوان ائتلافی جدید و متشکل از شیعیان سکولار، اعراب سنی و بعثی‌های درجه دو و سه، در جهت رقابت با ائتلاف‌های شیعی تشکیل شد. احزاب و شخصیت‌های اصلی لیست العراقیه شامل ۴۱ فراکسیون سیاسی از گروههای سیاسی، لیست‌های انتخاباتی و شخصیت‌های با نفوذ می‌شد که عبارتنداز: وفاق ملی عراق (العراقیه) به رهبری ایاد علاوی، جبهه گفت‌وگوی (گفتمان) ملی عراق به رهبری صالح المطلک و رافع العیساوی، لیست تجدد به رهبری طارق الهاشمی، جریان حدبا (لیست عراقیون) به رهبری اسامه النجیفی، تجمع ملی آینده به رهبری ظافر العانی و جریان عربی عراقی به ریاست عمر الجبوری۳۹۱. این ائتلاف که متشکل از شخصیت‌های سیاسی قدرتمند و مشهور است، توانست با اتخاذ موضعی ملی‌گرایانه و جلب آراء اغلب سنی‌ها و شیعیان سکولار عراق، ۹۱ کرسی از ۳۲۵ کرسی پارلمان را به دست آورد. و بعد از کشمکش‌های طولانی بر سر تشکیل دولت تعداد ۹ وزارتخانه را در دست بگیرد در این برهه هر چند که شخص ایاد علاوی با تلاش و حمایت‌های فراوان خارجی ( امریکا و دولت‌های عرب سنی منطقه‌ای مانند عربستان و …) نتوانست به نخست‌وزیری برسد.
سوابق تاریخی – تشکیلاتی
این ائتلاف پیش از انتخابات و از سوی اعراب شیعی سکولار و چندین گروه و حزب سنی تشکیل یافت. اینان که در دوره پیشین در اقلیت بوده و عمدتاً نقش اپوزیسیون را بازی می کردند با ایجاد یک اتحاد استراتژیک حول محور ناسیونالیسم عراقی سعی در گستراندن حوزه جغرافیایی خود نمودند. در انتخابات سال ???? اعراب سنی عمدتاً انتخابات را تحریم نمودند برخی از آنها نیز با رهبری کسانی مانند “غازی عجیل الیاور” که مهمترین رهبران قبایل عرب سنی است به گرفتن پست ریاست پارلمان و تعداد معدودی از وزارتخانه ها اکتفا نمودند. اما در این دوره تکنوکراتهای و شخصیت های تحصیل کرده ای مانند دکتر “صالح مطلک” سکان رهبری اعراب سنی را از دست نخبگان سنتی تر گرفته و در دست خود گرفتند و با استفاده از تفسیر خاص اهل سنت از سیاست که عمدتاً نگاهی سکولاریستی از آن برخاسته می شود توانستند زمینه های نزدیکی و پیوند تنگاتنگ با اعراب شیعی سکولار و از جمله “ایاد علاوی” را فراهم سازند. نوع ترکیب و چینش کاندیداها و شعارهای اصلی این گروه باعث شد تا علیرغم تهدیدات القاعده، بخش اعظم عربهای سنی به این ائتلاف متمایل شوند.
وضعیت آرا در انتخابات
از جمله نکات حائز اهمیت این ائتلاف جغرافیای تحت پوشش و کیفیت جذب آرا آن بوده است که در سایه دو شعار اخراج آمریکاییها و قطع دخالت همسایگان در امور داخلی توانست با احیا و بازتعریف ناسیونالیسم عراقی اکثریت اعراب سنی، بخش قابل توجهی از اعراب شیعی مدرن و نیز کردهای فیلی شیعه مذهب را به خود جذب نماید. اینها باعث شد که این ائتلاف در انتخابات اخیر با کسب ?? کرسی جلوتر از بقیه رقبا قرار گیرد تا داعیه دار اصلی تشکیل دولت جدید در این کشور شود. هرچند دو تن از منتخبین این گروه در حملات جداگانه تروریستی در موصل کشته شدند و دو تن دیگر از آنان نیز توسط کمیسیون عالی انتخابات پس از رای آوردن رد صلاحیت شده اند (که البته این رای مورد اعتراض قرار گرفته و دادگاه عالی این کشور مشغول بررسی آن است) اما این مسائل باعث نشده است تا علاوی لحظه ای از تلاشهایش برای رسیدن به قدرت دست کشد.
خواسته ها و مواضع
مهمترین خواسته این گروه بدست آوردن پست نخست وزیری و گرفتن سهم بیشتری از قدرت است. در خصوص ریاست جمهوری نیز اینان مخالف تداوم ریاست جمهوری جلال طالبانی و یا هر کرد دیگری هستند چرا که این پست را نماد عراق و عراق را کشوری عربی می دانند. مخالفت با فدرالیسم و بخصوص قدرت گیری کردها و دست یابی آنها به شهر نفت خیز کرکوک از جمله دیگر مواضع مشهود اعضای العراقیه است. این گروه بطور سنتی و فکری نیز با ورود نیروهای مذهبی و دخالت مراجع و روحانیون در سیاست مخالف هستند.
نوع تعامل با سایر گروهها
به غیر از جبهه توافق و ائتلاف وحدت به رهبری جواد بولانی که مجموعاً ۱۰ کرسی را بدست آورده اند سایر گروهها هریک بنا به دلایلی نگاهی مثبت به العراقیه ندارند. خطر تقویت مجدد طرفداران و وابستگان رژیم بعثی سابق در این گروه مهمترین علت بدبینی سایر گروهها نسبت به اینان است. کردها نیز به خوبی واقفند که حس ناسیونالیستی قوی تری در میان اعضای العراقیه وجود داشته و به همین دلیل در خصوص تعیین سرنوشت کرکوک و سایر مناطق مورد مناقشه و نیز بدست آوردن مجدد پست نخست وزیری بیشتر مخالفتها را از جانب این گروه خواهند داشت. از دیگر نکات قابل توجه و تاثیر گذار این گروه در تعامل با دیگر رقبا، تجربیات بالای رهبران آن و بخصوص شخص ایاد علاوی و یا حتی صالح مطلک در مسائل سیاسی است انعطاف قابل توجه علاوی باعث گردید تا حتی مقتدی صدر که رهبر جریان تندروی شیعی صدر است نیز در پشت میز مذاکره با وی بنشیند. و حتی کردها هم مواضع منعطفی در رابطه با وی در پیش گیرند به صراحت می توان گفت که علاوی برای رسیدن به خواسته هایش حاضر است با هرکسی و هرگروهی به مذاکره بنشیند. در رابطه با بازیگران خارجی تاثیر گذار در مسائل عراق باید گفت که مهمترین حامیان العراقیه کشورهای عربی هستند که حتی سوریه را نیز به جمع خود افزوده اند از سوی دیگر ایالات متحده امریکا نیز از حضور این گروه در دولت آتی پشتیبانی میکند و ترکیه هم از دیرباز با اعراب سنی رابطه مستحکمتری نسبت به سایر گروههای عراقی داشته است.
پس از اعلام موجودیت ائتلاف حرکت ملی از سوی شیعیان سکولار و بعثی‌های سابق، موجی از اعتراض در میان جریان‌های عمد? شیعی در عراق به راه افتاد. در این بین رهبران دو ائتلاف شیعی یعنی ائتلاف ملی عراق و ائتلاف دولت قانون (حکیم و مالکی) اعلام به یک سر هشدارهای علنی نسبت به خطر نفوذ بعثی‌ها به درون ائتلاف‌های انتخاباتی و سپس ورود آنها به پارلمان جدید عراق کردند. در همین راستا در ۱۰ آبان‌ماه ۱۳۸۸ عمار حکیم، رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق، ضمن اعلام تشکیل هشت کمیته ویژه تهیه برنامه انتخاباتی ائتلاف ملی، طی سخنانی در نخستین کنفرانس نهاد اجتماعی و عشایر مجلس اعلای اسلامی عراق نسبت به توطئه‌های عناصر صدام و تکفیری‌ها برای به شکست کشاندن روند سیاسی عراق هشدار داد و تأکید کرد که این ائتلاف شوم از سوی رسانه‌های خبری غرض‌ورز حمایت می‌شوند که هدف آنها تشویش افکار عمومی مردم عراق و نابودی دستاوردهای عراقی‌ها است که در طول ۶ سال گذشته با خون خود این دستاوردها را محقق کرده‌اند.۳۹۲
در ۱۱]]>
