اپلیکیشن‌ها، موتورهای جست‌وجو و شبکه‌های اجتماعی مسایل پنهونی بسیاری در مورد شما می‌دانند که شاید حتی نزدیک‌ترین دوستانتون هم از اون‌ها بی‌اطلاع باشن. سوفیا اسمیت گالر تلاش کرده با کمک برنامه‌ای موسوم به «سم‌زدایی اطلاعات» کاربران رو در مورد حجم گسترده این داده‌ها آگاه کنه.
شاید در اولین نگاه، معنی واقعی «سم‌زدایی اطلاعات» برامون عجیب باشه. در مرحله اول این‌طور به‌نظر می‌رسد که کاربر باید از دنیای مجازی خداحافظی کنه.
اما مطمئنا این واسه اشخاصی که همه کار و حرفه‌شون به اینترنت وابسته، مثل خودکشیه.
البته هدف از این سم‌زدایی ۸ روزه هم این نیس؛ بیشتر واسه این منظوره که شما با زندگی دیجیتالی خود بیشتر آشنا شید و به سازمان‌دهی هرچه‌بهتر اون بپردازید.
این طرح با کمک گروه‌های غیرانتفاعی مثل موزیلا و سازمان غیرانتفاعی «تاکتیکال تکنولوژی» و نمایشگاه موقتی «گلاس روم» در لندن صورت پذیرفته س. به موجب اون، بازیدکننده‌ها میتونن پشت‌صحنه اتفاق‌هایی که واسه اطلاعات شخصی اون‌ها در دنیای مجازی روی می‌دهد رو ببینن.
با درک این موضوع که نمی‌توان گذشته فعالیت‌های آنلاین خود در سال‌های گذشته رو نابود کرد یا عوض کرد، باید بدونین که با طرح سم‌زدایی می‌تونید در آینده در انتخاب اطلاعات موردنیاز خود در فضای مجازی دقت و وسواس بیشتری به‌خرج بدین.
مسئول و مسئول برگزاری Glass Room در این رابطه بیان داشته که: «در کمتر از یه ساعت در طول هر روز، تو یه بازه وقتی ۸ روزه، مردم میتونن به‌راحتی شکم بزرگ اطلاعات آنلاین خود رو آب کنن. این رژیم دیجیتالی، چند مرحله اجرایی داره.
ما با امید به اینکه تا با به کار گیری «کیت سم‌زدایی اطلاعات» به آدمایی که در انتخاب و جمع‌بیاری دیتا نظر متفاوتی دارن، کمک کنیم.»
واسه آشنایی با این کیت کمک‌رسان و روش کار اون از شما دعوت می‌کنیم تا ادامه مطلب رو از نظر بگذرونین.
روز اول: کشف و پاکسازی
در روز اول شاید از اینکه چه حجمِ بزرگی از اطلاعات شما در موتورهای جست‌وجو هست، وحشت‌زده میشین. حتی اگه گذشته مرورگرهای خود رو هم پاک کرده باشین، باز با گوگل کردن خودتون متوجه می‌شید که چقدر عکس و لینک مربوط به شما در این موتور جست‌وجو هست.
این موضوع تا وقتی که شما از موتورهای جست‌وجوی دیگری استفاده نکرده باشین، خیلی مهم و عجیب به‌نظر نمی‌رسد.
اما موتور جست‌وجویی مثل DuckDuckGo که یه سایت غیرتجاریه، جمع شدن اطلاعاتی کمتری واسه هر کاربر ایجاد می‌کنه. یعنی هیچ علاقه‌ای به جمع‌بیاری گذشته جست‌وجوهای شما نداره و یافته ها رو با در نظر گرفتن گذشته سرچ‌ها براتون شخصی‌سازی نمی‌کنه.
البته این سایت با کمک منابع دیگری مثل یاهو، بینگ یا یاندکس به تکمیل جملات کاربر بین جست‌وجو می‌پردازه.
واسه درک بهتر این موضوع، سوفیا اسمیت گالر در این رابطه گفته: گوگل در آخر ورودی‌های جست‌وجوهای من اونو با عنوان: «سوفیا اسمیت گالر بی‌بی‌سی» تموم کرد.
این در حالی بود که سایتی مثل DuckDuckGo از عبارت: «سوفیا اسمیت گالر لیبرال» استفاده کرد.
دلیل این به طور کامل روشنه چون جایی که من کار می‌کنم و بیشتر کارای آنلاین خود رو انجام می‌دهم، بی‌بی‌سیه.
روز دوم: همه‌چیز تو یه‌جا جمع هستن
گوگل بهترین دوست شماس؟ این سوالیه که در رژیم «سم‌زدایی اطلاعات» از شما پرسیده می‌شه. شاید در جواب دوست داشته باشین بگید که با اینکه بیشتر زمان خود رو آنلاین هستم اما زندگی آفلاین هم دارم.
اما واقعیت اینه که شاید گوگل بهترین دوست ما باشه. در «سم‌زدایی اطلاعات» از شما پرسیده می‌شه چه اطلاعاتی رو با گوگل در میان می‌گذارید و بعد پرسیده می‌شه که حاضرید این سوالات رو با دوستان نزدیک و صمیمی خود در میان بگذراید؟
سوفیا اسمیت گالر در این رابطه گفته: من به شخصه از مواردی مثل مرورگر کروم، داکز، جی‌میل، یوتوب و مپز استفاده می کنم. این یعنی: همه اطلاعات لازم در مورد اینکه کجا هستم، از چه وسیله‌ای استفاده می‌کنم، چه مسایلی برام اهمیت بیشتری دارن، روی چه موضوع یا موضوعی در حال کار کردن هستم، چه اطلاعاتی رو واسه بقیه ایمیل می‌کنم، از کدوم بانک، دکتر یا موسسه‌ای واسه مسایل شخصی زندگی خود استفاده می‌کنم، کدوم کلمات زبون‌های خارجی رو نمی‌دانم، لذت‌ها و علاقه‌مندی‌های مخفی من چیستند، موسیقی‌های دلخواهم چیستند، در حال یادگیری چه علوم و هنرهایی هستم، در گذشته کجاها بوده‌ام، هرچند وقت یه‌بار مسافرت می‌روم، به کجاها سفر می‌کنم، دوستان نزدیکی که بیشترین رابطه رو با اون‌ها دارم چه کسایی هستن و ….. رو در اختیار گوگل قرار می‌دهم.
حتی، کاربران موبایل‌های اندرویدی، جست‌وجوهای صوتی‌شون هم ضبط و ذخیره می‌شه. یعنی حتی گوگل آوای صدای شما رو هم می‌شناسد.
البته با کمک برنامه سم‌زدایی می‌تونید همه فعالیت‌های خود رو در فروشگاه‌های گوگل خط بزنین.
روز سوم: فیس‌بوک چقدر اطلاعات از شما داره؟
روز سوم این رژیم بسیار جالبه چون متوجه می‌شیم که چه مسایلی رو در این شبکه اجتماعی پست کرده و نکرده‌ایم. «کانتکس کولَپس» که واسه اولین بار از اثرات منفی شبکه‌های اجتماعی در زندگی روزمره کاربران خبر داده بود، نشون می‌دهد که کاربران فیس‌بوک بدون اینکه بدونن همه اطلاعات زندگی خود رو در این شبکه همرسانی می‌کنن؛ از منتشر کردن عکس‌های شخصی یا غذاهایی که خورده‌ایم گرفته تا اون چیزی که به اون باور یا باور داریم. حتی حالا در اینستاگرام (که به فیس‌بوک تعلق داره) هم عکس صبحونه خود رو و در توئیتر باورهای خود رو با بقیه به اشتراک‌می‌گذاریم.
شاید واسه خیلی از ما عکس‌ها و پست‌های فیس‌بوکی از دوران جوونی و نوجوونی حکم گورستان دیجیتالی رو داشته باشن. اما، وقت اون نشده که تگ عکس‌های خود رو ورداریم؟
روز چهارم: جست‌وجو و گشت‌وگذار در اینترنت
با هر لایکی که در فیس‌بوک، توئیتر یا اینستاگرام انجام می‌بدین، در واقع به شرکت‌های شخص سوم اجازه می‌بدین تا از صفحاتی که بازید داشته‌اید، مسائلی که روی اون‌ها کلیک کرده‌اید و حتی نشانی آی‌دنبالتون در طول گشت‌های اینترنتی باخبر شن.
این‌ها فقط ظاهر موضوع هستن. شمار گسترده‌ای شرکت شخص سوم وجود دارن که به صورت نامحسوس و پنهونی به نمایشگر کردن رفتارای اینترنتی شما می‌پردازند. اگه یه شرکت، ردیاب‌های زیادی در سایت‌های جور واجور اینترنتی داشته باشه، اون‌ها میتونن عادات جست‌وجوهای شما رو کشف کنن.
تنظیمات پیش‌فرض حفظ حریم خصوصی در فضای مجازی، واقعا امنه. پس، پیشنهاد رژیم سم‌زدایی اینه که خودتون به صورت دستی، همه تنظیمات ایمنی و حفظ حریم خصوصی اینترنت، مرورگرها و موتورهای جست‌وجو رو تغییر بدین. یا دست‌کم اون‌ها رو روی حالت Private در سافاری و Incognito در کروم بذارین تا گذشته جست‌وجوهایتان ذخیره نشن.
افزونه‌ها و اد-آنزای مختلفی هم واسه متوقف کردن ردیاب‌های نامحسوس در مرورگرها وجود دارن که با دانلود اون‌ها می‌تونید کارکرد ردیاب‌های مخفی که اطلاعات شما رو به سرقت برده و ذخیره می‌کنن رو مسدود کنین.
هنگام بازید از وب‌سایت‌های جور واجور، نشانی سایت رو با https شروع کنین، نه http. به این صورت مطمئن میشین که رابطه‌های شما کدگذاری شده‌ان.
Detox هم اینکه هشداری هم داده: «جست‌وجو به صورت Private/Incognito فقط از انتقال اطلاعات به ردیاب‌های مخفی و وب‌سایت‌ها پیشگیری می‌کنه. اما موجب ناشناس شدن شما نمی‌شه.» یعنی مثل پراکسی عمل نمی‌کنه.
روز پنجم: اتصال
موبایل شما به محض اتصال به اینترنت به طور دائمی در حال فرستادن اطلاعات خود به کانال‌های بازه که من اینجا هستم، من اونجا هستم! منو ببین! – و با تلاش به هر سیگنالی که بتونه وصل می‌شه.
موبایل‌های ما همیشه در حال دیده‌بانی واسه پیدا کردن شبکه‌های وای‌فای و بلوتوث هستن. اگه برفرض نام موبایل خود رو «موبایل جون» گذاشته باشین، تصور کنین چه تعداد افراد ناشناس میتونن از اون خبردار شن! از این رو پیشنهاد می‌شه که حتما نام موبایل خود رو تغییر بدین.
از دیگر مسایل مهم، اطلاعات مکانیه؛ همزمان با خاموش کردن وای‌فای و بلوتوث در وقتی که به اون‌ها احتیاجی ندارین، می‌تونید دسترسی به اطلاعات مکانی خود واسه شرکت‌هایی که مبادرت به جمع‌بیاری اطلاعات کاربران می‌کنن رو محدود کنین.
با آزمایش اطلاعات جغرافیایی ثبت شده در موبایل شما می‌توان خیلی راحت محل زندگی، محل کار، مکان‌هایی که واسه وقت‌گذرانی می‌روید و حتی سبک زندگی شما رو کشف کرده و فهمید.
واسه شروع، هر شبکه وای‌فای که به اون وصل می‌شید به این صورته که فهرستی از دیگر شبکه‌های وای‌فای که درگذشته به اون‌ها وصل شده‌اید رو نمایش می‌دهد و بیشتر شبکه‌ها عموما نام‌های قابل تشخیص دارن. مثلا کارفرمای الان شما می‌تونه از این روش فهمیده باشه که شما مخفیانه با رقبای اون‌ها مصاحبه یا همکاری کرده‌اید یا خیر؛ دوستان نزدیک شما میتونن فهمیده باشن قبلابه چه شبکه‌هایی وصل شده‌اید و داستان‌هایی مثل این‌ها.
روز ششم: پاکسازی
یکی از بزرگ‌ترین انتشاردهنده‌های اطلاعات در موبایل شما، تعداد اپ‌هاییه که روی موبایل خود نصب دارین. تعداد بیشتر از ۴۰ اپلیکیشن نشون می‌دهد که شما شدیدا در برابر خطرات برنامه‌ها و شرکت‌هایی قرار دارین که اطلاعات آنلاین شما رو جمع آوری می‌کنن.
بهترین و ساده‌ترین روش واسه پیشگیری از این خطر، «رژیم اپلیکیشن» است. شما باید اپ‌هایی که استفاده‌ای از اون‌ها ندارین رو پاک کنین.
در مورد اپلیکیشن‌هایی که باید حتما در دسترستان باشه هم پیشنهاد می‌شه که تنظیماتشان رو به صورت دستی تغییر بدین و به هیچ برنامه‌ای اجازه دستبرد زدن یا شنود رو ندین. حتی می‌تونید واسه حفظ هرچه بیشتر امنیت خود، از گزینه‌هایی استفاده کنین که مطمئن‌تر هستن.
به‌طور مثال، Detox می‌گوید به جای به کار گیری اسکایپ، می‌تونید از اپ‌های مشابه دیگری مثل Jitsi Meet یا Signal استفاده کنین که به ذخیره اطلاعات شما علاقه‌ای ندارن و می‌تونید آزادانه در اون‌ها چت کنین.
روز هفتم: اونا فکر می کنن که شما کی هستین؟
فیس‌بوک و گوگل پروفایل‌هایی از شما در اختیار دارن تا به‌واسطه اطلاعاتی که شما در اون‌ها نوشته‌اید، آگهی‌های تبلیغاتی متناسب با روحیه یا حرفه شما رو ارائه بدن. البته خود شمام می‌تونید در قسمت Ad Preferences خودتون این پروفایل‌ها رو ببینین.
گوگل می‌دونه که شما چندساله هستین. اما مثلا فیس‌بوک به اون صورت که تصور می‌شه در مورد کاربران اطلاعات دقیق نداره. اما تا حدی می‌دونه که زمینه کاری و علاقه‌مندی‌های شما چیه و براساس همون هم براتون آگهی ارسال می‌کنه. در مورد دیوایس‌هایی که به واسطه اون‌ها به اینترنت وصل می‌شید هم اطلاعات کامل دارن.
البته شما با تغییر دادن هر نوع اطلاعاتی در فیس‌بوک مثلا در مورد وضعیت تاهل، بچه‌دار شدن یا جا به جایی مکان در پروفایل خود در واقع به فیس‌بوک اعلام می‌کنین که عادت‌های گذشته‌تون در حال عوض شدنه.
اما در مورد این جمع‌بیاری اطلاعات، مسایل تیره‌تری هم هست.
با روان‌شناسی پروفایل کاربران می‌توان اطلاعات هرچند محدودی در مورد سویه‌های اجتماعی یا سیاسی اون‌ها هم پیدا کرد و فهمید چه اعتقاداتی در مورد اجتماع و سیاست‌های داخلی و خارجی دارن.
پس، پیشنهاد می‌شه دفعه بعدی که می‌خواهید در مورد موضوعات خاصی نظر بدین، با فکر بیشتر و حفظ مراتب احتیاط این کار رو انجام بدین.
روز هشتم: ساخت یه «من» جدید
اگه دوست ندارین دوباره تحت جمع شدن‌های اطلاعاتی در فضای مجازی قرار بگیرین و داده‌های شخصی شما در اختیار دیگه افراد و شرکت‌ها قرار بگیره، پیشنهاد می‌کنیم اهداف هفتگی یا ماهانه واسه خودتون تعریف کنین. می‌تونید واسه تغییر رمزهای حساب‌های کاربری خود، ریمایندر بذارین، گذشته جست‌وجوهای خود رو پاک کنین و به کار گیری شبکه‌های اجتماعی خود رو هر چند وقت‌یه‌بار مورد بررسی و آزمایش بذارین.
اشخاصی که می خوان به سم‌زدایی اطلاعاتی بپردازند می تونن
هم اینکه حواستون باشه که رفتار و فعالیت‌های دوستان و دور و بریا شمام در گذشته اطلاعاتی شما در اینترنت خیلی مهمه. مثلا وقتی شما رو روی یه عکس تگ می‌کنن یا تو یه کامنت مورد خطاب قرار میدن می‌تونه در راه سم‌زدایی اطلاعاتی شما کمی اخلال بسازه.