بهترین مجموعه فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری و عامیانه قسمت 161

ته دیگ-برنج برشته شده و چسبیده به ته دیگ و یا چیزی که زیر برنج در ته دیگ بگذارند

به پر و پای کسی پیچیدن-پیله کردن به کسی-با کسی در افتادن

دوام کردن-دوام آوردن

جان به سر شدن-بی قرار شدن-سخت نگران شدن
آب از گلو پایین نرفتن-غصه و ناراحتی شدید داشتن

زنده بیوه-زنی که شوهرش بدون آن که او را طلاق داده باشد-او را ترک کرده است

 

دل و قلوه-احشای گاو و گوسفند

اشکال‌تراشی(ایرادگیری، گره در کار اندازی)

از سفیدی ماست تا سیاهی زغال-همه و همه چیز
بچه ی سر راهی-بچه ای که او را سر راه گذاشته اند تا برده شود
خر پاپو-وسیله ای دارای چرخ برای آموزش راه رفتن به کودکان نوپا

پاپاسی-مبلغ ناچیز-پشیز

آب خنک خوردن-به زندان افتادن

دیزی-ظرفی سفالی یا فلزی که در آن آبگوشت می پزند-آبگوشت

از دهان مار بیرون آمدن(هیچ کجی در کسی نبودن، راست بودن)

 

بی برو برگرد-بدون تردید-بی چون و چرا

داداش-برادر-لفظی برای ابراز صمیمیت

دَم دادن-دل دادن-جرات دادن-گستاخ کردن

جگر گوشه-فرزند

دَم پهن-نوعی انبر دست که نوک پهن دارد
ختم گذاشتن-مجلس ترحیم گذاشتن

ذُق ذُق کردن-تیر کشیدن زخم-سوزش داشتن اندام دارای درد
خود را به کوچه ی علی چپ زدن-خود را بی اطلاع نشان دادن
پنبه شدن رشته-باطل و بی هوده شدن کار

آینه‌ی زانو(برآمدگی زانو)

چادر سر کردن-چادر پوشیدن

چهار طاقی-فضای سقف دار و بدون در

پُلوغ-ازدحام-بی نظمی

دنیا دیده-آزموده-سرد و گرم چشیده

چوری-جوجه ی تازه از تخم درآمده

اتوکشیده(با سر و وضعی شسته‌ورفته و مرتب)

درز کردن-فاش شدن-آشکار شدن

آفتاب برِ دیوار آمدن(به پایان آمدن عمر)

دست دوم-کار کرده-مستعمل

 
خون گرفته-آن که قتلی کرده و نگرانی آن او را از حال عادی خارج کرده است

زبان مرغی-زبانی ساختگی مانند زبان زرگری

دست آموز-تربیت شده-آموخته

رک گویی-صاف و پوست کنده حرف زدن

روغن مالی-روغن زدن به دستگاه

دَلِگی-هیزی-چشم چرانی

آیینه‌ی اسکندری(آفتاب)

دَقی-صدای کوبیدن چیزی به چیزی

پول پول شدن-شکسته شدن ظرف چینی به تکه های کوچک

اُس و فُس-اصل-مایه-چهارستون بدن

خوب کردن-درمان کردن-شفا دادن

برادر زن-برادرِ زن هر مرد

خط-راه-مسیر-مشی و مرام-مسلک-کنایه از نامه

بند بودن دست-گرفتار بودن-مشغول به کاری بودن و به کار دیگری نرسیدن

تصدق کسی رفتن- تصدق شدن کسی را

زخم و زیلی-خونین و مالین-پر زخم

آزگار(زمان دراز)

 
اجاق کسی کور بودن-نازا بودن-بی فرزند بودن
خشتک کسی را سر او کشیدن-نگا. خشتک کسی را پاره کردن

حمله کردن-یورش بردن

پَر دادن-دل و جرات دادن-مفت و مسلم از دست دادن

پسرخاله ی دسته دیزی-خویشاوندان نزدیک

پس کسی برآمدن-حریف کسی بودن

 
خل بازی درآوردن-مثل دیوانه ها رفتار کردن

افتادن توی پوست کسی-کسی را وسوسه کرد

تریاکی-معتاد به تریاک

تیپا خوردن-رانده شدن

 
راه بلد-راهنما-آن که راه را خوب می شناسد

حیف شدن-حرام شدن-نفله شدن-از فایده افتادن

از ته ریش گذشتن-فریب دادن

 

بد خط-کسی که ناخوانا می نویسد

 

خربان-صاحب خر-خرکچی
چاییده-سرما خورده-زکام گرفته

از قرار-ظاهرن-آن‌طور که پیدا است

جانمی-کلمه ای که در مقام خوش آمد و تقدیر از کسی می گویند

 

پشت چیزی گذاشتن-با پشتکار دنبال چیزی رفتن-کاری را با اراده ی محکم دنبال کردن

زنندگی-زشتی-نفرت انگیزی
چرمی-از جنس چرم

دو ترکه سوار شدن-دو پشته سوار شدن

بریده بریده-منقطع-پاره پاره-گسسته

بوی حلوای کسی آمدن-قطعی شدن مرگ کسی

 

 

اُرُسی-کفش

انکر منکر(بسیار زشت و بدترکیب)

دنگ انداختن-نزدیکی جنسی کردن

الحق و الانصاف(انصافن، حقن)

زاپاس-ذخیره-یدک-آدم بی مصرف و زوار دررفته

از دندۀ چپ پا شدن-سخت عبوس و کم‌حوصله بودن

زرتی-بی مقدمه-ناگهان -بدون مطالعه و تعمق

حرف تو حرف آوردن-سخن کسی را قطع کردن-مطلب دیگری را پیش کشیدن

دو به هم زنی-دو به هم اندازی

بازار مکاره-بازار موقت

بی اختیار-بدون اراده و تصمیم

رگ بسمل کسی خاریدن-در معرض خطر و مرگ قرار گرفتن

تلپی-برای نشان دادن افتادن بدون مقاومت به کار می رود

آتو(بهانه، دستاویز، نقطه‌ضعف)

ابرو تابیدن-گره بر ابرو افکندن

تاب-طنابی که از دو سو بر درخت یا دو ستون می بندند و در میان آن می نشینند

خرده پا-کاسبان جزء و کم سرمایه

دختر سعدی-دختری که بیش تر در بیرون از خانه و کم تر در خانه است

زیر چاق بودن-برای کاری آماده بودن-کاری را بلد بودن

بدک-نه چندان بد

چار سر-حرف مفت-متلک
زود رنج-نازک دل-حساس

پیشاب-ادرار
چسی آمدن-به دروغ یا احمقانه به خود بالیدن-قمپز در کردن

خِر به خِر گرفتن-گلاویز شدن

چرب دست-ماهر-زبر دست

حکیم فرموده-فرمان قاطع و لازم الاجرا

به مشروطه ی خود رسیدن-به هدف خود دست یافتن

جیغ جیغو-اهل داد و فریاد-پر سر و صدا

دایه-زن شیر دهنده-قابله-پرستار بچه

پا روی دم کسی گذاشتن-کسی را آزردن و به کینه جویی برانگیختن
چرند و پرند-پرت و پلا-حرف های مزخرف

خر آوردن-بدبخت شدن

زیر نویس-پادداشت پایین صفحه-پا نویس-نوشته ی زیر فیلم

چاشت-صبحانه-ناشتایی

چشم زهره رفتن-با خشم نگاه کردن

زهره ترک شدن-زهره آب شدن
دست و دل کسی به کار نرفتن-میل به کار نداشتن

بیدار خوابی-خواب سبک-بیدار شدن پیاپی

اهل حال(دوستدار تفریح و خوش‌گذرانی)

پیشنهاد دادن-طرح کردن چیزی

ریش خود را در آسیا سفید نکردن-تجربه داشتن

بهم رسیدن-به وصال هم رسیدن

دهان گیره-غذای اندکی که میان دو غذای اصلی می خورند
خم گرفتن-فنی از کشتی
حرز جواد-دعایی منسوب به جواد امام محمد تقی
خندق بلا-شکم

دنبه تاو دادن برای کسی-به کسی بی اعتنایی کردن-فخر فروختن به کسی

تراشیده-نازک-قلمی-لاغر

 

آلونک‌نشین(ساکنان حواشی شهرها که در اتاقک‌های آلونک‌وار زندگی می‌کنند)

خرحمالی کردن-کار کردن بی اجر و مزد

خنک شدن دل-آسایش خاطر پس از گرفتن انتقام
در چاه افتادن-فریب خوردن

تو دوزی-دوختن از درون

پَپِه-بی عرضه-پخمه-بی سر و زبان-خجالتی-ترسو

حیوان-نوعی دشنام به کسی که کاری را از روی بی شعوری کند

آن‌ها را خانم زاییده، ماها را کلفت؟(چرا آن‌ها را بر ما ترجیح می‌دهند؟ چرا به ما اجحاف می‌کنند؟)

حساب کهنه-نگا. حساب سوخته

پیر بی خواب-کسی که دیر یا کم بخوابد-کودک

پشت و روی یک سکه-دو چیز به ظاهر متفاوت ولی در واقع مانند هم

 

آبدوغ خیاری-بی ارزش-بی اعتبار

اَتَر زدن(فال بد زدن)

جانب کسی را گرفتن-از کسی پشتیبانی کردن
دهن لق-کسی که راز خود و دیگران را بازگوید

 

 
رفت و روب-جارو و پارو-خانه تکانی-تمیز کردن منزل
جای ارزن نبودن-بسیار شلوغ بودن-جای سورن انداختن نبودن-سگ صاحبش را نشناختن
دروازه بان-محافظ دروازه در فوتبال-گلز

دهن دره-خمیازه
باطله-چیزی که ارزش خود را از دست داده است

دُم توی پا گرفتن-شکست خورده رفتن-نامید و ساکت شدن

جلز-نگا. جز

دُم سیاه-نوع مرغوب برنج گیلان-کبوتری که دم سیاه دارد

از یک قماش بودن-سر و ته یک کرباس بودن

اجابت کردن معده(قضای حاجت)

بی فکر-لاابالی-بی قید

تو بوق زدن-رازی را فاش کردن

ابرو تنگ کردن(ناز و غمزه نمودن، افاده و بی‌اعتنایی کردن)

چنگک-قلاب آهنی نوک تیز

رفتن توی نخ چیزی یا کسی-چیزی یا کسی را زیر نظر داشتن و پاییدن

آینه‌ی هفت‌جوش-خورشید

 

حساب-هزینه-مخارج-میزان طلب

تو دو کشیدن-کسی را وارد کاری کردن

زیر دُم سُست-زن منحرف

 

پوست خربزه زیر پای کسی انداختن-کسی را به دردسر انداختن

دان دان-متفرق و پراکنده

چرک-کثیف

این به آن در-چیزی که عوض دارد گله ندارد-در مقام انجام عمل متقابل می‌گویند

دو پوسته-دو چیز به هم پیوسته

دوز و کلک سوار کردن-توطئه چیدن-مطالبی را خلاف واقع جلوه دادن

چشم زخم میرزا مهدی خانی-شکست بزرگ

از خرس مویی کندن-از مردم خسیس چیزی درآوردن-هرچند ناچیز باشد

چاچول-حقه باز-شارلاتان
دود شدن و به هوا رفتن-گم و ناپدید شدن-آب شدن و به زمین فرو رفتن-محو و نابود شدن

تلنگر-سر انگشت که به چیزی بزنند

از سر وا کردن(کاری را سرسری انجام دادن)

پاشویه-دیواره ی حوض-آبروی کنار حوض

خانوار-مجموع اعضای یک خانواده

درب و داغان شدن

حلوا خور-مرده خور-کسی که همیشه برای خوردن به مجالس ترحیم می رود
دلچرکین-کسی که از چیزی اکراه پیدا کرده است
حق البوق-رشوه

پیله کردن به کسی-با مزاحمت اصرار و پافشاری کردن به کسی-پاپی کسی شدن

 
جان دادن برای چیزی-برای چیزی سخت مناسب بودن

اختلاط کردن-بی‌هدف از این در و آن در گفت‌وگو کردن

آپارتی-زن بی‌حیا و بدزبان-سلیطه-پاچه‌ورمالیده

حرف از دهن کسی قاپیدن-سخن کسی را به نام خود قلمداد کردن

چوب سیگار-نی سیگار

دریافت-گرفتن-ادراک

 

دک و پوز-دهان و لب و دندان

داغ چیزی را به دل کسی گذاشتن-کسی را از چیزی محروم ساختن و در حسرت آن گذاشتن

خر چسونه-در مقام تحقیر به شخص خقیر و ناقابل می گویند-نام حشره ای است

در دل آمدن-به دل برات شدن-به خاطر خطور کردن-احساس واقعه ای خوب یا بد کردن
آتشِ بسته-طلا
باش !-نگاه کن-ببین

درگیری-گرفتاری-نزاع-جنگ

به حساب آوردن کسی-برای کسی اهمیت قائل شدن-دخالت دادن کسی

بخار-توانایی-شایستگی

تو خط چیزی بودن-در کاری وارد بودن-در کاری تحقیق کردن

آفتاب از مغرب درآمدن-روز قیامت-رویدادی شگرف پیش آمدن

از کسی کشیدن(از کسی رنج کشیدن)

بد مصب-بد مذهب-لاکردار-بی مروت

اردک رفتن، غاز آمدن-دست از پا درازتر برگشتن

 
جیب کسی را خالی کردن-پول های کسی را ربودن

دو دستگی-اختلاف عقیده-عدم اتفاق

رودل-سنگینی معده

تله کاشتن پیش پای کسی-به کسی کلک زدن-کسی را گیر انداختن

الفرار(گریز، بگریز !)

حرف به حرف کردن-موضوع گفت و گو را عوض کردن

خراب-از کار افتاده-دارای اختلال-فاسد-منحرف اخلاقی

چاچول بازی-حقه بازی-هوچی گری-لاف زنی

 

جیب کسی را خالی کردن-پول های کسی را ربودن

خُلق تنگ-عصبانی-خشمگین

جا رفتن-مغلوب شدن-خود را کنار کشیدن

 

دهن بسته-حیوان

به یک تیر دو نشان زدن-با یک اقدام دو کار انجام دادن-با یک کار دو نتیجه گرفتن

خاک اره-ریزه های چوب که پس از اره کردن آن بر زمین می ریزد

پلاس شدن-مدت زیادی در جایی ماندن-جایی را پاتوق خود کردن

پیش انداختن-جلو انداختن-مقدم داشتن

بی معنی- بیخود

 

چانه گیر-کسی که خمیر را چانه می کند
تو پوزی زدن-تو دهنی زدن-با سخن تندکسی را نا امید کردن

پیشدستی-بشقاب کوچک-زیر دستی

تازه عروس-دختری که تازه ازدواج کرده است

چَکی-وزن نکرده-یک جا

پیه سوز- پی سوز

جهل کردن-در انکار چیزی پافشاری کردن

تو به تو-گوناگون-لا به لا

چم کسی را گرفتن-دل کسی را به دست آوردن

از کیسه‌ی خلیفه بخشیدن(از دارایی دیگران بخشیدن)

چاک خوردن-شکافته شدن-پاره شدن

دور از جناب ب-لانسبت

دیر کرد-تاخیر-تعویق

آب در هاون کوفتن-کار بی‌هوده کردن

 

روده درازی کردن-پر حرفی کردن-وراجی کردن

پا سبک-مبارک قدم-جلف و سبک

خوش محضر-شیرین سخن-خوش مجلس

از آن نمد کلاهی به کسی رسیدن(بهره بردن از چیزی، نصیب بردن)
پشکل-سرگین حیوانات اهلی

از کمر افتادن-از خستگی زیاد از کار افتادن-ناتوان شدن در امر جنسی

پشم علیشاه-درویش بی قدر

بازی در آوردن-بهانه آوردن-دبه در آوردن

دلخور کردن-مایه ی گله مندی و نارضایتی کسی را فراهم کردن

جانب کسی را گرفتن-از کسی پشتیبانی کردن

دست بردار-دست بردارنده-ترک کننده
خفه شدن-سکوت کردن-کسل شدن از تکرار حرفی

بار گردن کسی گذاشتن-کاری را به زور و اصرار به عهده ی کسی گذاشتن

آسمان با زمین دوختن(داشتن کمال مهارت در تیراندازی)

بی خیال بودن-اهمیت ندادن-نگران نبودن

ای داد بیداد(کلامی است که به‌هنگام حسرت و افسوس می‌گویند)

خاله وارفته-آدم شل و ول و شلخته

پادرازی-نوعی شیرینی به اندازه ی کف پا

تخت و تبار-خوب و رو به راه

زبان چرب و نرم داشتن-گفتار خوشایند و فریبنده داشتن

تزریقات-بخش ویژه ی تزریق آمپول

به نعل و به میخ زدن-دو جانبه رفتار کردن-نه سیخ بسوزد نه کباب

دست به نقد-بی درنگ-زود-فورن
ترک نشاندن-پشت سر نشاندن کسی

دو لا پهنا حساب کردن-دو برابر بهای خقیقی حساب کردن

چینی بند-چینی بند زن

خارج از محدوده-بیرون از شهر که شامل خدمات شهرداری نمی شود
چار نعل-به سرعت-به تاخت

در پوست کسی رفتن-سخت مزاحم کسی شدن-از کسی بد گفتن

با خدا-خداشناس-مومن
چرت زدن-گرفتار غلبه ی خواب بودن

چیزی-فاصله ای-راهی-زمانی

جنجال آفریدن-زمینه ای برای هیاهو و آشوب به وجود آوردن

دخالت کردن-در آمدن در کاری

زهکونی زدن-تیپا زدن-اردنگی زدن
زد و بندچی-توطئه گر-ساخت و پاخت کننده

جز و ولز-نگا. جز و وز

برزخ شدن-ناراحت شدن

چله بُری کردن-رفت و آمد بسیار کردن

استخوان‌بزرگ(شخص دارای اصل و نسب)

انگار نه انگار(موضوع را نادیده بگیر!، گویی وجود نداشت)

تکه گرفتن برای کسی-کاری برای کسی فراهم کردن

افتادگی-پریشانی-احتیاج

زین کردن گربه ی کسی-کسی را به زحمت انداختن-کسی را گرفتار دردسر و ناراحتی کردن

دفتر روزنامه-دفتری که در آن ریز همه ی داد و ستدهای روزانه را ثبت می کنند

دل پیچه-دل درد-فشار آمدن به معده و روده بر اثر بیماری های گوارشی

خاج کشیدن-صلیب کشیدن

خنگ خدا-نادان و کودن

حلال زادگی-حلال زاده بودن-درست کردار بودن
 

از چیزی گلی چیدن-از چیزی بهره بردن

تو ذوق کسی خوردن-از سخن یا رفتاری دمغ شدن

زُل زُل-نگاه کردن زل زدن
زیر آرنجی-بالشی که هنگام دراز کشیدن زیر دست و آرنج می گذارند
خوش منظره-خوش نما-زیبا

زور شنیدن-نحمل جور و ظلم کردن
خط در میان حرف زدن-آرام آرام و شمرده سخن گفتن

آفتاب‌نشین کردن کسی-کسی را از هستی ساقط کردن-خانه‌خراب کردن

خایه ی چپ کسی بودن-به تمسخر: نزد کسی اعتبار و احترام داشتن

 

کسی را اذیت و آزار کردن

آهو چشم-معشوق-شاهد

از جا پریدن-یکه خوردن-عصبی شدن

بد آوردن-بد شانسی آوردن-زیان دیدن بر اثر پیشامد بد

پاشنه نخواب-کنایه از مویی که از نیمه ی پشت بریده و سر آن رو به بالا باشد
پوست پیازی-نازک و بی دوام

رضایت دادن-در گذشتن از شکایت و دنبال کردن قضیه-قبول کردن

 

 

 

بله قربان گفتن-تملق بیش از حد گفتن

دست شما را می بوسد-انجامش به عهده ی شماست

از پشت کوه آمدن-بی‌خبر از آداب و رسوم بودن-دهاتی بودن

جیب کسی سوراخ بودن-ولخرج بودن-غالبن پولی در جیب نداشتن
خر تو خر-پر هرج و مرج-بی نظم
در خود را گذاشتن-سکوت کردن-خفه شدن

دایه-زن شیر دهنده-قابله-پرستار بچه

 

 
جیز رفتن-کش رفتن-دزدیدن چیزهای کم ارزش
چُس افاده-افاده ی بی جا

رو به رو کردن-در برابر هم وادار به اظهار عقیده کردن

آتش زیر پا داشتن(بی‌قرار بودن)

خاطر کسی را خواستن-کسی را دوست داشتن

درگذشت-مرگ

زیر پای کسی را جارو کردن-سبب اخراج کسی از کاری یا جایی شدن

بگو بخند-خوش مشرب-بذله گو

ازخداخواسته(آرزومند، مشتاق)

انداختن توی هچل-دچار دردسر و ناراحتی کردن
ته کیسه-آن چه که پس از دادن خرج ها در ته جیب و کیسه به جا می ماند

خود را از تک و تا نیانداختن-به روی خود نیاوردن-به اشتباه اعتراف نکردن

درو کردن-پشت سر هم با گلوله زدن و انداختن

دهن بسته-حیوان

 

خانه خانه-سوراخ سوراخ-شطرنجی

آفتابِ پس دیوار(شامگاه)

جرات دادن-دل دادن-دلیر کردن

 

زُل زُل-نگاه کردن زل زدن

از خر افتادن-نابود شدن-مردن

آلت دست کسی شدن(مورد سوء استفاده قرار گرفتن)

تو دهنی-ضربه ای که به دهان کسی بزنند-سخنی درشت در پاسخ کسی

اجاق کسی کور بودن(نازا بودن، بی فرزند بودن)

پَک و پهلو-سینه و چپ و راست آن

حجله خانه-اتاق شب زفاف
حاملگی-آبستنی

پاتال-سالخورده-پیر

داد کشیدن-عصبانیت و خشم نشان دادن

آتش بی‌باد(ظلم، می)

آخش درآمدن-از درد نالیدن

درمالی-مالیدن آتش روی حقه ی وافور برای کشیدن بقایای تریاک

فرمان چرخیدن به سمت چپ در آموزش نظامی

زیش ریش شدن دل-سخت ناراحت شدن-به گریه افتادن و از حال رفتن

بنا را بر چیزی گذاشتن-قرار را بر چیزی گذاشتن-چیزی را ماخذ گذاشتن

ریز بینی-نکته سنجی-دقت

دل دل کردن-تردید داشتن-دو دل بودن

درآمد-مقدمه ی سخن و نوشته یا قطعه ی از موسیقی

بیرونی-مقابل درونی-جایی از خانه که مردان و خدمتگزاران مرد می نشینند

تشنه بودن به خون کسی-خواهان مرگ کسی بودن

چراغانی کردن-جشن گرفتن
پیله کردن دندان-ورم کردن لثه

دست گرفتن کسی-مسخره کردن-به ریشخند گرفتن

بُرد-قدرت پرتاب-پیروزی بر حریف

داداش-برادر-لفظی برای ابراز صمیمیت

چاق و چله-سر حال-سر دماع-فربه-سالم و شاداب

اخ و تف کردن-آب دهان بیرون افکندن

آدم نچسب(کسی که جاذبه‌ای ندارد و علاقه دیگران را جلب نمی‌کند)

درو کردن-پشت سر هم با گلوله زدن و انداختن

بخت برگشته-تیره روز-سیاه بخت-بیچاره

پشت بندی کردن-به انتظار غذا چیز مختصری خوردن